Cá nóc, hay còn gọi là cá fugu, là một loại hải sản nổi tiếng ở Nhật Bản và các nước châu Á. Tuy nhiên, đây cũng là một trong những loại thực phẩm nguy hiểm nhất nếu không được chế biến đúng cách, do chứa độc tố tetrodotoxin cực mạnh. Tại Việt Nam, cá nóc được biết đến rộng rãi nhưng không phải ai cũng nhận thức được mức độ nguy hiểm và các biện pháp phòng tránh ngộ độc từ loại cá này.
Theo đó, mùa xuất hiện cá nóc ở Việt Nam tập trung từ tháng 5-6 và tháng 9-10. Độc tố có trong cá nóc tập trung nhiều ở gan, thận, cơ quan sinh sản, mắt, mang, da và trong máu. Độc tố không có trong thịt cá nóc. Tuy nhiên, khi đánh bắt, chế biến hoặc cá để ươn, bị dập nát, độc tố ngấm vào thịt cá sẽ gây độc khi dùng. Đặc biệt, độc tố vẫn tồn tại trong cá dù được đun nấu, phơi khô thông thường.
Cá nóc thuộc nhóm cá có độc tố tetrodotoxin, một loại độc tố thần kinh có khả năng gây tử vong nếu con người tiêu thụ phải. Tetrodotoxin có thể làm ngừng hô hấp, gây liệt cơ và ngừng tim. Cá nóc không có độc tố ở tất cả các bộ phận, nhưng các bộ phận như gan, trứng, da, và một số cơ quan nội tạng có thể chứa độc tố với nồng độ rất cao.
Điều nguy hiểm là độc tố này không bị phá hủy bởi nhiệt độ nấu chín, vì vậy nếu cá nóc không được chế biến một cách cẩn thận, người ăn có thể gặp phải ngộ độc nghiêm trọng.
Người bị ngộ độc, sau 5 phút đến 3-4 giờ mới xuất hiện cảm giác ngứa ở miệng; môi, lưỡi tê, khó chịu. Tiếp theo thấy mệt mỏi, chóng mặt, thắt lồng ngực, đổ mồ hôi, sùi bọt mép, nói khó, nuốt khó, nôn... Tỷ lệ tử vong cao nếu cấp cứu chậm.
04 trường hợp ngộ độc cá nóc tại Cà Mau đầu tháng 03/2025 một lần nữa gióng lên hồi chuông cảnh báo về nguy cơ khi sử dụng cá nóc làm thực phẩm. Theo đó, Ngày 3/3, ông N.U.L (SN 1965, ngụ thị trấn Cái Đôi Vàm, huyện Phú Tân, tỉnh Cà Mau) được người bạn tặng con cá nóc bắt ngoài biển về chế biến món canh chua và mời 2 ông N.H.C (SN 1978), N.V.T (SN 1969, ngụ cùng địa phương) đến ăn uống. Sau khi ăn xong, cả 3 người bị hôn mê, gia đình nhanh chóng chuyển các bệnh nhân đến Bệnh viện Đa khoa huyện Cái Nước cấp cứu và điều trị. Qua thăm khám, bác sĩ chẩn đoán các bệnh nhân bị suy hô hấp, ngộ độc cá nóc, chỉ định thở máy.
Trước đó, ngày 1/3, Bệnh viện Đa khoa huyện Cái Nước cũng tiếp nhận bệnh nhân T.N.L (SN 1956, ngụ thị trấn Cái Đôi Vàm, huyện Phú Tân) bị ngộ độc do ăn cá nóc. Sau thời gian cấp cứu, điều trị tích cực, bệnh nhân T.N.L đã qua cơn nguy kịch, ngưng thở máy.
Để phòng tránh nguy cơ ngộ độc, các ngành chức năng khuyến cáo, người dân nên loại bỏ cá nóc ngay từ khi kéo lưới, đánh bắt, không sử dụng cá nóc làm thực phẩm dưới bất kì hình thức nào, khi xuất hiện triệu chứng ngộ độc như trên cần phải đến ngay cở sở y tế để được cấp cứu kịp thời.