10/07/2025
Dự phòng các bệnh lây truyền từ mẹ sang con
Bệnh lây truyền từ mẹ sang con là những bệnh mà người mẹ bị nhiễm và truyền sang con trong thời kỳ mang thai, trong lúc sinh và sau sinh, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của trẻ. Tuy nhiên, việc xét nghiệm sàng lọc, để có những biện pháp can thiệp dự phòng sớm là yếu tố quan trọng để trẻ sinh ra được khỏe mạnh.
Một số bệnh lây truyền từ mẹ sang con hiện nay như: HIV, bệnh viêm gan B, bệnh giang mai…Khi trẻ mắc bệnh dẫn đến bị dị tật bẩm sinh, suy giảm miễn dịch, chậm phát triển trí não, trẻ có thể sinh non, nhẹ cân và thậm chí tử vong sau sinh. Đặc biệt là bệnh HIV từ mẹ sang con, đây là một trong con đường chính làm lây nhiễm HIV/AIDS. Tuy nhiên nếu bà mẹ được chẩn đoán sớm và được quản lý điều trị thì tỉ lệ lây truyền HIV từ mẹ sang con chỉ còn 2 - 6%, thậm chí là 0%.
Nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng và đẩy mạnh các hoạt động phòng các bệnh lây truyền từ mẹ sang con, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Cà Mau đã đẩy mạnh công tác truyền thông trong cộng đồng, tư vấn hướng dẫn xét nghiệm các bệnh lây truyền từ mẹ sang con cho tất cả phụ nữ đến khai thai và phụ nữ khám tiền hôn nhân. Bác sĩ Dương Kim Ngân, Trưởng Khoa Chăm sóc sức khỏe sinh sản, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Cà Mau cho biết “Để phòng lây nhiễm HIV, bệnh viêm gan B, bệnh giang mai từ mẹ sang con, chúng tôi đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tư vấn cho phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ và phụ nữ mang thai trong cộng đồng. Bệnh cạnh đó, những phụ nữ đến Trung tâm khám đều được chúng tôi tư vấn làm xét nghiệm để xác định có mắc các bệnh lây truyền từ mẹ sang con hay không. Từ đó, có hướng can thiệp, điều trị kịp thời đối hạn chế tối đa trẻ sinh ra nhiễm bệnh. Đối với phụ nữ mang thai mà nhiễm HIV, chúng tôi đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tư vấn để tránh lây truyền HIV qua sữa mẹ”.

Năm 2024 có trên 13.700 phụ nữ mang thai được quản lý tại cơ sở y tế và được tư vấn xét nghiệm 03 bệnh lây truyền từ mẹ sang con như: Bệnh HIV, bệnh viêm gan B và bệnh giang mai. Trong 6 tháng đầu năm 2025, có gần 6.000 phụ nữ mang thai được quản lý và thực hiện xét nghiệm. Bệnh HIV lây truyền từ mẹ sang con xảy ra ở 3 giai đoạn: Trong lúc bà mẹ mang thai lây qua nhau thai; trong lúc sinh sẽ lây qua máu, dịch cơ thể và giai đoạn cho con bú HIV sẽ lây qua đường sữa mẹ. Nếu phụ nữ nhiễm HIV là không được phát hiện sớm, điều trị kịp thời thì nguy cơ lây nhiễm HIV sang con là rất cao. Chị Lê Kiều Mi, phường Lý Văn Lâm, tỉnh Cà Mau chia sẻ “Trước khi mang thai vợ chồng tôi có đế Khoa Chăm sóc sức khỏe sinh sản để được khám, tại đây tôi được các bác sĩ tư vấn xét nghiệm các bệnh lây truyền qua mẹ con và tôi đồng ý thực hiện. Kết quả biết mình không bệnh nên rất yên tâm để mang thai. Khi mang thai tôi cũng được tư vấn khám thai, quản lý và chăm sóc định kỳ”. Bác sĩ Dương Kim Ngân, Trưởng Khoa Chăm sóc sức khỏe sinh sản, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Cà Mau cho biết thêm “ Đối với bệnh viêm gan B, bệnh giang mai cũng lây truyền từ lúc mang thai, lúc sinh và lúc cho con bú. Do đó, hiểu đúng và dự phòng sớm là yếu tố rất quan trọng. Để trẻ sinh ra được khỏe mạnh, tôi khuyên tất cả phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ và phụ nữ mang thai nên làm xét nghiệm để biết mình có mắc bệnh hay không để có biện pháp can thiệp nhằm ngăn chặn kịp thời. Những năm gần đây ý thức của người dân đã dần nâng lên, tất cả phụ nữ đến quản lý thai đều thực hiện xét nghiệm các bệnh lây truyền từ mẹ sang con. Qua kết quả xét nghiệm, trong năm 2024 và 6 tháng đầu năm 2025 không phát hiện phụ nữ mang thai nhiễm HIV”.
Hãy chủ động thăm khám, thực hiện xét nghiệm sàng lọc và có những biện pháp dự phòng sớm để phòng các bệnh lây truyền từ mẹ sang con. Đây là yếu tố quan trọng để bảo vệ sức khỏe cho người mẹ và đặc biệt là bảo vệ sức khỏe cho cả thế hệ tương lai.
Minh Khang