Là một tỉnh cực Nam của Tổ quốc, Cà Mau không nằm ngoài những chuyển biến về dân số và phát triển. Những năm qua, công tác dân số - kế hoạch hóa gia đình trên địa bàn tỉnh đã đạt được nhiều thành tựu đáng ghi nhận. Nhận thức của người dân, đặc biệt là các cặp vợ chồng trẻ, đã có chuyển biến tích cực trong việc lựa chọn thời điểm sinh con, số con, và khoảng cách sinh phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, những thách thức mới trong bối cảnh hiện nay đòi hỏi địa phương cần tiếp tục điều chỉnh và thích ứng linh hoạt.

Theo thống kê, tỷ lệ sinh tại một số huyện vùng sâu, vùng xa đang có dấu hiệu giảm, trong khi ở khu vực nội thành, sự chênh lệch mức sinh và tâm lý ngại sinh con thứ hai do áp lực cuộc sống, chi phí nuôi dạy con cao cũng đang hiện hữu. Điều này có thể dẫn đến những hệ lụy lâu dài về cơ cấu dân số, lực lượng lao động và tốc độ già hóa. Bên cạnh đó, sự thiếu đồng đều trong tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản ở vùng nông thôn, nhất là đối tượng phụ nữ nghèo, đồng bào dân tộc, vẫn là một rào cản lớn trong việc bảo đảm quyền sinh sản của người dân.

Nghị quyết số 21-NQ/TW của Trung ương và Pháp lệnh Dân số sửa đổi, có hiệu lực từ tháng 6/2025, đã xác lập rõ quyền tự quyết của các cặp vợ chồng và cá nhân trong vấn đề sinh sản, đồng thời tạo hành lang pháp lý quan trọng để các địa phương như Cà Mau điều chỉnh chính sách, phân bổ nguồn lực và định hướng truyền thông dân số phù hợp. Theo đó, mỗi cá nhân được quyền quyết định thời điểm sinh con, số con và khoảng cách giữa các lần sinh con phù hợp với tình trạng sức khỏe, điều kiện học tập, thu nhập và khả năng nuôi dạy con cái, trên cơ sở bình đẳng và trách nhiệm xã hội.

Tại Cà Mau, việc triển khai chính sách này cần đi đôi với việc củng cố mạng lưới y tế cơ sở, nâng cao chất lượng dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản, nhất là tại các xã vùng sâu, vùng bãi bồi ven biển – nơi còn tồn tại nhiều định kiến, hủ tục ảnh hưởng đến quyền sinh sản của phụ nữ. Song song đó, ngành giáo dục và các tổ chức đoàn thể cần tăng cường truyền thông, giáo dục giới tính, sức khỏe sinh sản cho thanh thiếu niên – những người đang và sẽ bước vào độ tuổi sinh đẻ, nhằm giúp họ có đủ kiến thức để đưa ra quyết định đúng đắn cho bản thân và tương lai.

Hưởng ứng Ngày Dân số Thế giới 11/7/2025, tỉnh Cà Mau không chỉ kêu gọi sự chung tay của các cấp, các ngành mà còn khuyến khích từng người dân, từng gia đình nâng cao nhận thức, thực hiện tốt quyền và trách nhiệm trong sinh sản. Đó không chỉ là quyền được quyết định về việc sinh con, mà còn là quyền được sống khỏe mạnh, an toàn, có cơ hội phát triển trong một xã hội công bằng và tiến bộ. Trong một thế giới đang thay đổi không ngừng, việc bảo vệ quyền sinh sản không chỉ là mục tiêu trước mắt, mà còn là chiến lược dài hạn nhằm phát triển bền vững và toàn diện cho chính mỗi người dân và cộng đồng.