Từ xưa chúng ta đã xem “điếu thuốc, miếng trầu là đầu câu chuyện”, nên việc hút thuốc lá cũng phổ biến lan tràn từ các cuộc trò chuyện thông thường cho đến cúng giỗ, hỏi cưới, các cuộc tiệc tùng và trong các công sở. Thời gian vừa qua, số lượng người hút thuốc ở Việt Nam có xu hướng gia tăng là vì: Thuốc lá là một mặt hàng gây nghiện nên người đã hút sẽ rất khó để bỏ thuốc, việc cai nghiện cũng cần thời gian, trong khi đó sẽ luôn có những người hút mới. Ai cũng biết hút thuốc lá có hại cho sức khoẻ, nhưng đa số là do sự hiểu biết một cách cụ thể về tác hại của khói thuốc lá còn hạn chế, kiến thức chưa đầy đủ. Điều đó xuất phát một phần không nhỏ từ việc thiếu các biện pháp tuyên truyền giáo dục về thuốc lá và tác hại của thuốc lá đối với sức khoẻ con người.
Hút thuốc lá là nguyên nhân gây bệnh và tử vong của rất nhiều bệnh. Tuổi thọ trung bình của người hút thuốc lá ngắn hơn so với người không hút thuốc từ 5-8 năm. Hút thuốc lá sẽ gây ra nhiều bệnh và làm tăng tỷ lệ tử vong từ 30-80%.
Qua phân tích cho thấy, khói thuốc lá chứa trên 4000 hoá chất, trong đó có 43 hoá chất là nguyên nhân gây ung thư, nguy hiểm nhất là chất hắc ín, Nicotin, chất gây nghiện... Ngoài ra, trong khói thuốc lá còn có nhiều chất kích thích khối u, kích thích gây viêm nhiễm đường hô hấp, gây tổn thương trong lòng mạch máu.
Khi hút thuốc lá, khói thuốc qua phổi ngấm vào máu, tích luỹ lâu ngày trở thành điều kiện và nguyên nhân gây nên các bệnh sau:
Bệnh tim mạch: khói thuốc gây viêm tắc mạch máu, nhồi máu cơ tim, xuất huyết não, giảm trí nhớ, giảm trí thông minh và khả năng học tập...
Bệnh ung thư: Chủ yếu là ung thư phế quản phổi (chiếm 90%), ung thư vòm họng, miệng, thực quản (hút thuốc kèm theo uống rượu, nguy cơ ung thư vòm họng rất cao), ung thư ruột... Ở người hút thuốc, bệnh ung thư dễ phát triển hơn so với người không hút thuốc.
Bệnh hô hấp: Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính. Đặc biệt ở người hút thuốc còn gây ô nhiễm không khí và ảnh hưởng tới môi trường, những người xung quanh hít phải cũng bị nhiễm độc, nguy hiểm nhất là đối với các cháu nhỏ.
Bệnh răng và lợi: Viêm loét, cao răng, các mảng bám vào răng làm cho răng dễ bị lung mủ, dễ rụng tự nhiên hơn.
Các bệnh khác: Tăng nguy cơ loãng xương gây đau nhức thân thể, khó ngủ và giảm thể lực cơ thể do thiếu ôxy mãn tính.
Đối với nam giới: Giảm số lượng và chất lượng tinh trùng, dễ dẫn đến vô sinh.
Đối với phụ nữ và bào thai: Tăng nguy cơ ung thư tử cung, rối loạn kinh nguyệt, ung thư vú, dị dạng thai nhi. Nguy cơ bị thiếu cân sẽ cao gấp 2 lần so với người không hút thuốc.
Đối với trẻ em: Dễ bị còi xương, trí tuệ chậm phát triển, suy dinh dưỡng do bị giảm tiết sữa ở người mẹ.
Bên cạnh đó đối với người không hút thuốc hay gọi là hút thuốc thụ động là hít phải khói thuốc từ đầu điếu thuốc đang cháy hoặc khói thuốc do người hút thuốc phả ra cũng có nguy cơ cao mắc các bệnh nguy hiểm. Nguyên nhân là do trong khói thuốc thụ động chứa hàng nghìn các hóa chất, trong đó có khoảng 250 chất gây ung thư hay chất độc hại. Mỗi năm trên thế giới có khoảng 600 nghìn ca tử vong do hút thuốc lá thụ động. Hút thuốc thụ động có thể gây nên nhiều bệnh nguy hiểm ở cả người lớn và đặt biệt là trẻ em.
Lợi ích đối với sức khoẻ khi bỏ thuốc lá: Cơ thể sẽ không còn tích luỹ chất độc, loại từ nguyên nhân và điều kiện gây các bệnh đã nêu trên. Nếu bỏ thuốc trước tuổi 50 sẽ giảm được 50% nguy cơ chết trước 65 tuổi, giảm 50% nguy cơ tử vong do bệnh tim mạch sau khi bỏ thuốc được 1 năm, giảm 50% nguy cơ mắc bệnh ung thư phổi sau khi bỏ thuốc 10 năm.
Nhận thức được những tác hại to lớn của việc hút thuốc lá, Tập thể viên chức trạm y tế Thanh Tùng : nói không với thuốc lá, 8/8 viên chức trạm không hút thuốc lá và ký cam kết dài hạn, đưa việc cấm hút thuốc lá vào nội quy, quy chế làm việc của đơn vị, bố trí treo các bảng áp phích tác hại của thuốc lá, các bảng cấm hút thuốc ở các phòng chức năng, phòng khám bệnh, hành lang, khu vực chờ của người bệnh, tránh việc hút thuốc lá không đúng nơi quy định gây nên tình trạng hút thuốc thụ động, ảnh hưởng đến sức khỏe người khác. Thường xuyên phát các bài tuyền truyền tác hại thuốc lá trên đài truyền thanh xã, loa nội bộ trạm. Thường xuyên phát tờ rơi, tư vấn trực tiếp tại trạm, tại cộng đồng…
Môi trường làm việc không khói thuốc lá góp phần tạo nếp sống văn minh, lịch sự cho cán bộ, viên chức, người lao động giữ gìn tốt sức khỏe, duy trì lối sống lành mạnh, hạn chế được các nguy cơ cháy nổ do việc hút thuốc, tàn thuốc.
Đặc biệt, người không hút thuốc được hít thở bầu không khí trong lành không có khói thuốc lá. Đồng thời, giúp người nghiện thuốc lá có thêm quyết tâm để bỏ thuốc hoặc giảm mức độ hút thuốc lá. Chi tiêu cho thuốc lá sẽ dành cho các chi tiêu có lợi hơn như thực phẩm, giáo dục, chăm sóc sức khỏe, nâng cao đời sống văn hóa.
Để bảo vệ sức khỏe của bản thân, gia đình và cộng đồng, mọi người hãy chung tay xây dựng môi trường làm việc không khói thuốc lá, cần có sự quan tâm ủng hộ và chỉ đạo việc giám sát thường xuyên của lãnh đạo các cấp và chấp hành nghiêm túc của cán bộ, viên chức, người lao động đơn vị. Để việc xây dựng môi trường không thuốc lá thực sự đi vào cuộc sống, đến được với mọi người, mọi nhà, thời gian tới, bên cạnh sự nỗ lực của ngành Y tế, cần thiết phải có sự chung tay, góp sức của cả cộng đồng. Bên cạnh đó, công tác tuyên truyền phổ biến về tác hại thuốc lá, lợi ích của môi trường không khói thuốc cần phải được thực hiện thường xuyên, liên tục.
Với thông điệp: “Hãy vì một môi trường không khói thuốc, hãy bỏ thuốc ngay từ hôm nay”. “ Hãy dùng tiền mua thuốc lá để mua thực phẩm cho co bạn” hy vọng sự chung tay, góp sức của cả cộng đồng tạo nên môi trường trong lành, khống khói thuốc lá.