Hiện nay, việc quản lý người nhiễm HIV còn gặp nhiều khó khăn, do đó tiềm ẩn các yếu tố lây nhiễm trong cộng đồng. Chính vì vậy, để giúp các đối tượng có nguy cơ cao nhiễm HIV tiếp cận nhanh, kịp thời với các dịch vụ nhằm phát hiện, phòng ngừa lây nhiễm HIV và điều trị sớm cho người nhiễm HIV thông qua mô hình xét nghiệm HIV Online là rất cần thiết.

          Mô hình xét nghiệm HIV Online thông qua Website trực tuyến “tuxetnghiem.vn” được triển khai tại tỉnh Cà Mau từ tháng 5/2022, đến nay mô hình đã góp phần giúp cho người dân, nhất là các đối tượng có nguy cơ cao tiếp cận nhanh hơn với các dịch vụ phòng ngừa HIV, đồng thời khuyến khích người có nguy cơ nhiễm HIV tự xét nghiệm phát hiện tình trạng bệnh. Mô hình cho thấy hiệu quả thiết thực, góp phần xóa bỏ rào cản trong tiếp cận dịch vụ xét nghiệm HIV, giảm nguy cơ lây truyền HIV trong cộng đồng.

         Cử nhân xét nghiệm Lý Văn Thừa, khoa Xét nghiệm – Chẩn đoán hình ảnh – Thăm dò chức năng, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Cà Mau nói “Trước đây, nếu muốn xét nghiệm phát hiện HIV, người dân phải đến cơ sở y tế hoặc đăng ký tại các nhóm cộng đồng mới thực hiện được. Nhưng hiện nay, với sự phát triển của công nghệ thông tin, chỉ cần một chiếc điện thoại thông minh hay máy tính có kết nối mạng internet, người dân có thể tự đánh giá nguy cơ nhiễm HIV và tự xét nghiệm HIV qua bộ test nhanh. Đây là hình thức tự xét nghiệm HIV tại nhà chính xác, tiện lợi, an toàn, tính bảo mật cao và hoàn toàn miễn phí”.

          Test kít xét nghiệm HIV bằng sinh phẩm OraQuick là loại sản phẩm tự xét nghiệm đầu tiên trên thế giới sử dụng các công nghệ hiện đại cho phép chẩn đoán virus HIV ở mức độ phân tử nhờ khả năng phát hiện kháng thể HIV mà chỉ cần sử dụng mẫu thử lấy từ dịch miệng ở niêm mạc miệng (nướu trên và nướu dưới). Kít tự xét nghiệm HIV có hướng dẫn bằng hình ảnh kèm theo vì thế rất dễ sử dụng và cho phép bạn thực hiện ở bất cứ đâu, bất cứ khi nào nếu bạn muốn tự xét nghiệm. Mọi người chỉ cần đăng nhập vào website: https://tuxetnghiem.vn và làm theo hướng dẫn là có thể nhận test tự xét nghiệm HIV bằng dịch miệng miễn phí. Bằng những thao tác đơn giản này và có cả video clip hướng dẫn, người dân sẽ tự xét nghiệm, tự đọc và báo cáo kết quả. Nếu kết quả “không phản ứng”, người thực hiện có thể tiếp cận các dịch vụ dự phòng lây nhiễm HIV như điều trị dự phòng trước phơi nhiễm (PrEP), bao cao su, bơm kim tiêm... Nhưng nếu kết quả “có phản ứng" khách hàng sẽ được tư vấn, giới thiệu chuyển tiếp đi chẩn đoán khẳng định tại Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Cà Mau và tư vấn điều trị. Bộ xét nghiệm nhanh được cung cấp cho khách hàng qua 2 hình thức: Dịch vụ vận chuyển (khách hàng trả phí vận chuyển) và khách hàng tự đến lấy tại Khoa Xét nghiệm – Chẩn đoán hình ảnh – Thăm dò chức nặng, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Cà Mau.

Theo số liệu thống kê của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Cà Mau, từ 2022 đến nay tỉnh đã thực hiện cung cấp dịch vự cho 1.198 đơn hàng, riêng từ đầu năm 2025 đến nay có hơn 70 đơn hàng mới, trong đó có hơn 930 người có phản ứng, các khách hàng này được giới thiệu chuyển tiếp đến các phòng xét nghiệm HIV khẳng định. 100% số khách hàng có kết quả xét nghiệm HIV khẳng định dương tính được tư vấn, giới thiệu đi điều trị ARV.

          Khi đến các cơ sở xét nghiệm có thể khiến cho người nguy cơ cao nhiễm HIV e ngại, vì sợ bị lộ danh tính, sợ bị phân biệt đối xử, nên nhiều người nguy cơ cao nhiễm HIV đã tìm đến dịch vụ này, nhưng với mô hình này sẽ giúp tăng cường tiếp cận được nhiều hơn với các đối tượng có nguy cơ cao trong cộng đồng, phát hiện sớm các ca dương tính mới và kết nối họ với các dịch vụ điều trị dự phòng phơi nhiễm HIV và điều trị thuốc ARV, giúp họ cải thiện sức khỏe và phòng lây nhiễn HIV trong cộng đồng.

          Mô hình cung cấp test kít xét nghiệm HIV qua trang web được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đánh giá là mang lại hiệu quả cao. Đây là hoạt động bước đầu mang lại tính hiệu quả, góp phần quan trọng trong công tác phòng, chống HIV/AIDS của Cà Mau nói riêng và cả nước nói chung. Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Cà Mau đang tăng cường truyền thông để dịch vụ được triển khai rộng rãi trong cộng đồng, đặc biệt là những người có nguy cơ cao, nhằm hướng đến mục tiêu lớn của chiến lược quốc gia về chấm dứt bệnh AIDS vào năm 2030./.