Trong năm qua, hệ thống Trung tâm Y tế khu vực trên địa bàn tỉnh đã đồng loạt tổ chức nhiều buổi truyền thông trực tiếp tại trường học, doanh nghiệp, cơ quan, đoàn thể. Đây không chỉ là những buổi nói chuyện đơn thuần, mà là những giờ “giải mã” về thuốc lá truyền thống và thuốc lá điện tử - sản phẩm đang len lỏi sâu vào giới trẻ.

Người tham dự được nghe về: Thành phần độc hại trong khói thuốc; Tác hại đối với người hút chủ động lẫn thụ động; Hệ lụy về sức khỏe, kinh tế và môi trường. Điểm đặc biệt nằm ở phần giao lưu hỏi - đáp. Chính sự đối thoại cởi mở đã khiến nhiều học sinh, công nhân lần đầu nhìn thấy “mặt thật” của thuốc lá điện tử - thứ mà lâu nay được ngụy trang dưới hình ảnh thời thượng, vô hại.

Nhận thức thay đổi rõ rệt: nhiều học sinh tự cam kết không thử hút, nhiều công nhân chia sẻ mong muốn cai nghiện để bảo vệ gia đình. Những chuyển biến nhỏ ấy lại chính là nền tảng cho một cộng đồng “không khói thuốc”.

Song song đó, ngành y tế còn mở các lớp tập huấn về xây dựng môi trường không khói thuốc tại nhà hàng, khách sạn; huấn luyện cộng tác viên tư vấn cai nghiện. Vai trò của đội ngũ tư vấn viên được xem như “điểm tựa” cho những người muốn từ bỏ thuốc lá nhưng chưa tìm được cách hoặc chưa đủ quyết tâm.

Trong bối cảnh mạng xã hội phát triển mạnh, các thông điệp PCTHTL đã được lan tỏa đa kênh: truyền hình, phát thanh, báo chí, fanpage, website, loa truyền thanh cơ sở… Mỗi năm có hàng trăm tin, bài, phóng sự, chuyên mục được đăng tải.

Không chỉ tuyên truyền tác hại thuốc lá, các chương trình tọa đàm, phóng sự, câu chuyện người thật - việc thật đã tạo sức nặng dư luận, chạm đến cảm xúc người xem, giúp họ hiểu rằng hành vi hút thuốc không chỉ hại mình mà còn hại cả những người thân yêu bên cạnh.

Truyền thông trực quan - băng rôn, pa nô, áp phích, tờ rơi - tiếp tục phủ kín từ trường học, bệnh viện, cơ quan nhà nước đến khu dân cư. Các chiến dịch cao điểm như: Tuần lễ Quốc gia Không thuốc lá (25–31/5) và Ngày Thế giới Không thuốc lá (31/5) đã trở thành dịp để cộng đồng “nhìn lại” và “cảnh tỉnh”.

Những năm gần đây, hội thi tìm hiểu tác hại thuốc lá đã trở thành điểm sáng của ngành y tế. Đặc biệt, cuộc thi phối hợp giữa Sở Y tế và Sở Giáo dục và Đào tạo thu hút hàng ngàn học sinh tham dự.

Điều giá trị nhất ở các hội thi không chỉ là kiến thức. Qua chương trình đó chúng ta sẽ có những cách nhìn nhận mới, đó là: Cách học sinh tự nói lên tiếng nói của mình; sự sáng tạo trong truyền tải thông điệp; sự lan tỏa từ trường học ra gia đình và cộng đồng. Một thông điệp từ những người trẻ đôi khi có sức lay động hơn cả một khẩu hiệu khô khan.

Cà Mau đang đi đúng hướng trong cuộc chiến với thuốc lá. Không chỉ mở rộng hình thức tuyên truyền, mà còn chuyển hướng từ “nói cho biết” sang “tác động để thay đổi”.

Thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, thuốc lá truyền thống - dù dưới bất kỳ hình thức nào - đều là mối nguy đối với sức khỏe và tương lai của cộng đồng. Và chỉ khi mỗi người dân tự giác nói “không”, cuộc chiến này mới thực sự có ý nghĩa.

Trong thời gian tới, việc nhân rộng các mô hình truyền thông hiệu quả, tăng cường hình thức sáng tạo, gắn PCTHTL với trách nhiệm của mỗi tổ chức và mỗi cá nhân sẽ là chìa khóa để hướng đến mục tiêu chung: “Vì một Việt Nam khỏe mạnh - Không khói thuốc.”