Theo bác sĩ Hồ Thanh Đảm, Trưởng Khoa Truyền thông - Giáo dục sức khỏe, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Cà Mau, thống kê năm 2024 cho thấy tỷ lệ sử dụng thuốc lá ở nam giới là 35,2%, ở nữ giới là 1,2%. Đáng lo ngại, dù tỷ lệ hút thuốc ở nam đang có xu hướng giảm, thì ở nữ lại tăng nhẹ, một tín hiệu cảnh báo về sự thay đổi trong cán cân nguy cơ sức khỏe cộng đồng.

Ngoài việc phải đối mặt với các căn bệnh nguy hiểm như tim mạch, ung thư, việc hút thuốc lá ở nữ giới tác động tiêu cực tới toàn bộ cơ thể, nhưng trước tiên và rõ nét nhất là ở hệ sinh sản. Nicotine và các độc tố trong thuốc làm rối loạn nội tiết, khiến chu kỳ kinh nguyệt ngắn và thất thường, giảm khả năng rụng trứng, từ đó làm suy giảm khả năng thụ thai. Các nghiên cứu cho thấy, phụ nữ hút trên một bao thuốc mỗi ngày có nguy cơ gặp vấn đề về sinh sản cao gấp 1,4 lần so với người không hút. Đặc biệt, hút thuốc còn làm tăng nguy cơ mang thai ngoài tử cung từ 1,3–2,5 lần, nguy cơ sảy thai, thai chết lưu hoặc sinh non từ 1,4–2,4 lần. Con của các bà mẹ hút thuốc thường bị giảm 20 - 30% cân nặng khi chào đời, đi kèm nguy cơ cao về suy dinh dưỡng bào thai, suy hô hấp và chậm phát triển.

Không chỉ vậy, phụ nữ thường phải gánh chịu hậu quả của khói thuốc thụ động. Tại Cà Mau, khảo sát năm 2024 chỉ ra 56,5% người dân tiếp xúc với khói thuốc trong gia đình, 32,2% tiếp xúc tại nơi làm việc. Những con số này đồng nghĩa hàng triệu phụ nữ và trẻ em đang vô tình hít phải độc tố từ khói thuốc mỗi ngày. Trong ngắn hạn, khói thuốc thụ động gây kích ứng đường hô hấp, ho, viêm niêm mạc, đau đầu, khó thở. Về lâu dài, nguy cơ mắc bệnh tim mạch, nhồi máu cơ tim, đột quỵ, ung thư phổi, ung thư vú… tăng cao rõ rệt, thậm chí gây tử vong sớm.

Phụ nữ mang thai là nhóm chịu ảnh hưởng nghiêm trọng nhất. Tiếp xúc với khói thuốc trong thai kỳ làm tăng khả năng vô sinh, sảy thai, sinh non, thai chết lưu, dị tật bẩm sinh. Trẻ sơ sinh từ mẹ hút thuốc hoặc hít khói thuốc thụ động có nguy cơ nhẹ cân, kém phát triển, hệ miễn dịch suy yếu và đặc biệt nguy cơ đột tử sơ sinh (SIDS) tăng gấp hai lần so với trẻ bình thường.

Ngành Y tế tăng cường các hoạt động truyền thông về tác hại thuốc lá đến cộng động, đặc biệt là nhóm thanh thiếu niên

Trước thực trạng này, ngành Y tế Cà Mau đang đẩy mạnh truyền thông về phòng chống tác hại thuốc lá, trọng tâm là thanh thiếu niên, phụ nữ trong độ tuổi sinh sản và môi trường gia đình, nơi tiếp xúc khói thuốc cao nhất. Tuy nhiên, sự vào cuộc của ngành y tế là chưa đủ, bởi công tác bảo vệ người không hút thuốc đặc biệt là phụ nữ và trẻ em còn cần đến ý thức tự giác của cộng đồng và việc chấp hành nghiêm các quy định cấm hút thuốc tại nơi công cộng, công sở.

Bỏ thuốc lá không chỉ là lựa chọn vì sức khỏe của một người, mà còn là hành động bảo vệ cả những người thân yêu xung quanh. Với phụ nữ, nói không với thuốc lá nghĩa là nói có với một tương lai mạnh khỏe hơn cho bản thân, cho con cái và cho cả cộng đồng.