Bệnh còi xương có thể gặp ở mọi lứa tuổi nhưng phổ biến hơn ở trẻ em, nhất là trẻ từ 6 tháng đến 3 tuổi. Lúc này, hệ thống xương của trẻ đang phát triển và chưa ổn định nên trẻ sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn. Hơn nữa, trẻ sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn nếu sinh sống ở những nơi thiếu ánh nắng, chế độ dinh dưỡng thiếu chất.
Phần lớn các trường hợp còi xương xảy ra do cơ thể thiếu hụt vitamin D.Lượng vitamin D thực tế được cung cấp cho cơ thể có đến 80% được lấy từ ánh nắng mặt trời và chỉ 20% lấy từ các thực phẩm hằng ngày (thịt, cá, trứng, sữa, dầu, đậu,…). Vì vậy, trẻ có thể bị còi xương do thiếu vitamin D nếu được bao bọc quá kỹ, không được tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời.
Ngoài ra, việc thiếu hụt vitamin K2 – một loại vitamin có chức năng vận chuyển canxi tạo xương, vitamin D3 – một loại vitamin tham gia vào quá trình chuyển hóa xương hay các khoáng chất tham gia vào quá trình tạo xương như phospho, kẽm, magie,… sẽ khiến xương phát triển không bình thường, gây còi xương.
Bệnh còi xương thường ảnh hưởng xấu đến phát triển thể chất, tinh thần và vận động của trẻ. Bệnh còi xương còn có thể gây biến dạng xương và tử vong do các bệnh nhiễm khuẩn nhất là viêm phổi.
Để phòng tránh còi xương, bố mẹ cần chú ý đến việc bổ sung đủ canxi và vitamin D cho trẻ ngay từ khi còn nhỏ thông qua các biện pháp sau:
Trẻ 2 tuần tuổi đã cần được tắm nắng: tốt nhất là vào buổi sáng sớm (trước 8 giờ) nếu không có thời gian thì buổi chiều muộn. Trung bình yêu cầu 2 tiếng/tuần hay 10-15 phút/ngày tùy vào khả năng của trẻ và mức độ phát triển xương vận động (nếu trẻ ít ốm hoặc trẻ có biểu hiện của chớm còi xương có thể tắm nắng lâu hơn).
Xây dựng thực đơn dinh dưỡng giàu canxi, vitamin D: Một số thực phẩm mẹ nên cho vào chế độ ăn hàng ngày của trẻ như sữa và các chế phẩm từ sữa, đậu, rau xanh, ngũ cốc, hạnh nhân, nước ép trái cây, nước cam,…
Đảm bảo cung cấp đủ vitamin D cho cơ thể: Trẻ có thể được bổ sung vitamin D qua các thực phẩm giàu dưỡng chất như cá béo, sữa, ngũ cốc,… Đặc biệt, trẻ nên được tắm nắng thường xuyên vì đây là cách bổ sung vitamin D tự nhiên, an toàn và nhanh chóng nhất. Bên cạnh đó, bố mẹ có thể tham khảo ý kiến bác sĩ về một số loại thực phẩm bổ sung vitamin D có thể sử dụng cho trẻ.
Phòng ngừa còi xương cho trẻ ngay từ trong giai đoạn thai kỳ: Phụ nữ đang mai thai có nhu cầu canxi cao gấp 3 lần so với bình thường, nhất là 3 tháng cuối của thai kỳ. Vì vậy, mẹ nên chú ý theo dõi hàm lượng vitamin D cung cấp cho cơ thể mỗi ngày và bổ sung với liều lượng phù hợp.
Nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu sau sinh: Sữa mẹ là nguồn dưỡng chất hoàn hảo cho trẻ, giúp bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng cần thiết, tăng kháng thể, hỗ trợ hệ miễn dịch. Tuy nhiên, mẹ nên lưu ý thực hiện thực đơn đủ chất sau sinh nhằm đảm bảo chất lượng nguồn sữa cho trẻ.
Thường xuyên tập luyện thể dục, thể thao: Đây được xem là một trong những cách không chỉ giúp ngăn ngừa còi xương mà còn giúp trẻ phát triển và khỏe mạnh một cách toàn diện. Việc tập luyện các bài tập như chạy, nhảy, đi bộ, leo trèo,… hay tham gia một số bộ môn thể thao sẽ giúp nâng cao sức bền cho trẻ, kích thích quá trình hình thành xương, giúp xương chắc khỏe.