08/08/2025
Nuôi con bằng sữa mẹ – hành trình yêu thương và bảo vệ
Sữa mẹ là món quà vô giá mà người mẹ dành tặng cho con ngay từ những ngày đầu đời. Không chỉ là nguồn dinh dưỡng hoàn hảo, sữa mẹ còn được ví như “liều vắc-xin đầu đời” giúp trẻ phát triển toàn diện cả thể chất lẫn tinh thần. UNICEF xem nuôi con bằng sữa mẹ là một trong bốn biện pháp quan trọng nhất bảo vệ sức khỏe trẻ em; WHO khẳng định việc cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu có thể ngăn ngừa hơn một triệu ca tử vong ở trẻ mỗi năm.
Sữa mẹ chứa đầy đủ đạm, chất béo, vitamin, khoáng chất và kháng thể với tỷ lệ cân đối, dễ hấp thu. Đặc biệt, sữa non – màu vàng nhạt, đặc quánh – giàu kháng thể IgA giúp bảo vệ đường ruột, tăng sức đề kháng, phòng chống tiêu chảy và viêm phổi, hai nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi. Mẹ nên cho trẻ bú ngay trong giờ đầu sau sinh, bú nhiều lần theo nhu cầu, kể cả ban đêm. Sáu tháng đầu chỉ cần bú mẹ hoàn toàn, không bổ sung nước hay thức ăn khác; sau đó duy trì bú đến 24 tháng hoặc lâu hơn để tiếp tục cung cấp năng lượng, vi chất, đặc biệt là vitamin A.
Với bé, sữa mẹ là sự khởi đầu tốt nhất, đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng và miễn dịch theo từng giai đoạn, giúp chống lại bệnh tật. Với mẹ, việc cho con bú giúp tử cung co hồi nhanh, giảm nguy cơ băng huyết, hỗ trợ tránh thai tự nhiên, giảm cân và hạn chế nguy cơ mắc ung thư vú, ung thư buồng trứng, tiểu đường type II, trầm cảm sau sinh. Cho con bú còn là cơ hội gắn kết mẹ – con qua tiếp xúc da kề da và sự gần gũi tinh thần.
Nuôi con bằng sữa mẹ không chỉ tốt cho sức khỏe mà còn góp phần bảo vệ môi trường. Sữa mẹ là thực phẩm “zero carbon”, sẵn sàng, an toàn và thân thiện với trái đất. Kéo dài thời gian cho bú thêm 1 tháng có tác động tích cực tương đương việc trồng 300.000 cây xanh. Ngược lại, sản xuất sữa công thức tiêu tốn hàng tỷ mét khối nước và thải ra lượng lớn khí nhà kính.
Dù lợi ích rõ ràng, tỷ lệ nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu ở Việt Nam vẫn thấp do thiếu thông tin, áp lực công việc và sự hỗ trợ chưa đầy đủ từ gia đình, cộng đồng. Năm 2025, Tuần lễ Thế giới Nuôi con bằng sữa mẹ mang chủ đề “Ưu tiên NCBSM: Tạo dựng hệ thống hỗ trợ bền vững”, Bộ Y tế nhấn mạnh vai trò của cơ sở y tế, truyền thông và cộng đồng, đặc biệt tại vùng dân tộc thiểu số, miền núi.
Sự thành công trong nuôi con bằng sữa mẹ cần sự đồng hành của cả hệ thống y tế và người thân, nhất là chồng và ông bà, để người mẹ yên tâm chăm sóc con.
Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất, là “vắc-xin tự nhiên” và sợi dây gắn kết yêu thương giữa mẹ và con. Nuôi con bằng sữa mẹ không chỉ mang lại lợi ích to lớn cho sức khỏe của mẹ và bé mà còn góp phần xây dựng môi trường bền vững, bảo vệ hành tinh và gìn giữ tương lai cho thế hệ mai sau.
Việt Hà