Hiện nay, khi nói đến bệnh lao thì nhiều người vẫn còn nhầm lẫn cho rằng chỉ có bệnh lao phổi. Nhưng trên thực tế, còn có các thể lao khác ngoài phổi cũng cần được chẩn đoán sớm để phát hiện sớm và điều trị kịp thời.

Lao được chia nhành nhiều nhóm và lao phổi chính là căn bệnh khá phổ biến, do chiếm tỷ lệ cao. Việc phân loại bệnh lao như vậy là nhằm giúp chẩn đoán chính xác xem đó có phải là bệnh lao phổi hay lao ngoài phổi. Từ đó các bác sĩ sẽ có các phát đồ điều trị thích hợp. Song, theo khuyến cáo của ngành y tế, cách tốt nhất để phòng, chống bệnh lao vẫn là tiêm vắc - xin ngay từ những tháng đầu tiên khi trẻ mới chào đời và cần có lối sống lành mạnh để phòng tránh hiệu quả.

Lý giải cụ thể vấn đề này, bác sĩ Trương Quang Bảo, Trưởng khoa bệnh phổi – Điều phối viên Chương trình chống lao Cà Mau, thuộc Bệnh viện Lao và Bệnh phổi Cà Mau cho biết: “Lao phổi là do vi khuẩn lao gây tổn thương ở phổi và phế quản, gồm cả lao kê. Tuy nhiên, nếu có tổn thương phối hợp ở cả phổi và các cơ quan ngoài phổi thì đều được phân loại chung là lao phổi. Còn đối với căn bệnh lao ngoài phổi, là nói đến sự tác động của các loại vi khuẩn lao gây nên, chúng sẽ làm tổn thương ở các cơ quan bên ngoài phổi như màng phổi, hạch, màng bụng, cơ quan sinh dục và tiết niệu, da, xương, khớp, màng tim, màng não... Trong trường hợp bệnh lao ở nhiều bộ phận, nhưng bộ phận nào có tổn thương nặng nhất như lao màng não, lao xương, hay lao khớp thì được xác định là chẩn đoán chính”.

Cũng theo bác sĩ Trương Quang Bảo, mặc dù các bệnh lao ngoài phổi chiếm tỷ lệ thấp hơn trong các loại bệnh lao khác vì khó chẩn đoán, nhưng bệnh cũng cần được lưu ý để kịp thời phát hiện và có hướng điều trị thích hợp, tránh bỏ sót. Một số bệnh lao ngoài phổi thường gặp như: Bệnh lao hạch, lao tràn dịch màng phổi do lao, bệnh lao gây tràn dịch màng tim, bệnh lao màng não - não… Theo số liệu ghi nhận của Bệnh viện Lao và Bệnh phổi Cà Mau cho biết, mỗi năm trên địa tỉnh phát hiện mới, thu dung và theo dõi điều trị cho hơn 1.700 trường hợp mắc bệnh lao. Trong đó, chủ yếu là bệnh lao phổi.

Tổ chức Y tế Thế giới đã thống kê cho thấy, bệnh lao là một trong những căn bệnh gây tử vong hàng đầu trên toàn thế giới và Việt Nam đứng thứ 11/30 nước có tỷ lệ mắc lao cao nhất thế giới. Khi bị mắc bệnh lao, nếu không được điều trị kịp thời, cơ thể người bệnh sẽ dần bị suy yếu và dẫn đến tử vong. Nguyên nhân do vi khuẩn có tên Mycobacterium tuberculosis gây ra. Đây là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, có thể lây lan từ người sang người thông qua không khí. Khi người bị bệnh lao ho, hắt hơi hoặc khạc nhổ, họ sẽ phát tán vi khuẩn lao vào trong không khí, người bình thường chỉ cần vô tình hít phải một vài trong số những vi khuẩn lao này đều có nguy cơ cao bị nhiễm bệnh tại phổi. Bởi thực tế, vi khuẩn gây ra bệnh lao không chỉ tấn công ở tế bào của phổi, mà nó còn có thể thông qua đường máu hoặc hạch bạch huyết đến các bộ phận khác của cơ thể, điển hình như thận, cột sống và não để gây bệnh tại đó. Bệnh lao nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách sẽ cực kỳ nguy hiểm đến tính mạng của người bệnh.

Trong rất nhiều nguyên nhân gây ra căn bệnh lao phổi, trong đó nguyên chủ yếu vẫn là do vi khuẩn gây bệnh thường không hoạt động ngay, mà chúng sẽ nằm im chờ cho tới khi hệ thống miễn dịch của cơ thể yếu đi và không còn đủ sức đề kháng lại, đặc biệt là ở người già và những người bị nhiễm HIV. Điều này cũng có nghĩa là thời gian ủ bệnh của mỗi người sẽ khác nhau và nếu một khi vi khuẩn lao đã hoạt động, chúng sẽ phát triển từ phổi sau đó là theo máu, rồi đi sang các cơ quan khác của cơ thể. Bất cứ ai cũng có thể mắc bệnh lao, bao gồm do hệ miễm dịch yếu, người có mức sống thấp hoặc do thường xuyên sử dụng các chất kích thích.

Các bác sĩ chuyên khoa Bệnh viện Lao và Bệnh phổi Cà Mau, đã chỉ ra các dấu hiệu để nhận biết người có mắc bệnh lao phổi hay không, thông qua các triệu chứng ban đầu như: Ho nặng kéo dài từ 3 tuần hoặc lâu hơn, đau thắt ở ngực, ho ra máu hoặc đờm (đờm từ sâu bên trong phổi), cơ thể yếu hoặc mệt mỏi, giảm cân, chán ăn, sốt, ớn lạnh, đổ mồ hôi vào ban đêm…

Phương pháp điều trị bệnh lao hiện nay vẫn là người bệnh cần phải dùng kết hợp nhiều loại thuốc và dùng trong thời gian dài để đảm bảo tất cả vi khuẩn lao trong cơ thể đều bị tiêu diệt. Việc dùng thuốc điều trị lao phổi cũng cần phải được thực hiện nghiêm túc. Nếu người bệnh tự ý ngưng dùng thuốc hoặc giảm liều dùng, vi khuẩn lao có thể sẽ phát triển mạnh hơn và dẫn đến nguy cơ kháng thuốc điều trị. Lúc này, người bệnh chuyển qua bệnh lao kháng thuốc khiến cho việc điều trị càng trở nên khó khăn hơn.