Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), Việt Nam nằm trong nhóm 30 quốc gia có gánh nặng bệnh lao cao nhất toàn cầu với khoảng 170.000 ca mắc mới và hơn 10.000 ca tử vong mỗi năm. Tại Cà Mau, trung bình mỗi năm phát hiện khoảng 1.700 bệnh nhân lao. Trong khi đó, HIV/AIDS tiếp tục là thách thức lớn, với hơn 247.000 người đang sống chung với HIV và gần 116.200 ca tử vong lũy tích tính đến quý I/2025. Đáng chú ý, trên 70% ca nhiễm HIV mới lây qua đường tình dục, tập trung chủ yếu ở khu vực phía Nam, trong đó có Đồng bằng sông Cửu Long.

Bác sĩ Trương Quang Bảo, Trưởng Khoa Khám bệnh – Bệnh viện Lao và Bệnh phổi Cà Mau cho biết: người nhiễm HIV có nguy cơ mắc lao cao gấp 20-30 lần so với người không nhiễm. Lao là bệnh nhiễm trùng cơ hội phổ biến và nghiêm trọng nhất ở người có HIV, đồng thời đẩy nhanh quá trình tiến triển sang AIDS.

Trong 6 tháng đầu năm 2025, Cà Mau đã thu dung 813 bệnh nhân lao, đạt gần 50% kế hoạch năm. Tỷ lệ điều trị thành công đạt 93,6%, tử vong và bỏ trị đều giảm. Đặc biệt, 98,4% bệnh nhân lao được xét nghiệm HIV, phát hiện 13 ca đồng nhiễm và tất cả đều được điều trị kịp thời bằng thuốc ARV kết hợp phác đồ lao. Đây là tín hiệu tích cực cho thấy sự phối hợp giữa hai chương trình đang phát huy hiệu quả.

Tuy nhiên, công tác phòng, chống HIV/Lao còn nhiều thách thức: biểu hiện bệnh ở người nhiễm HIV không điển hình, khó chẩn đoán; tình trạng lao kháng thuốc; nguy cơ tương tác bất lợi giữa thuốc ARV và thuốc chống lao; cùng với sự kỳ thị kép khiến nhiều bệnh nhân ngần ngại tiếp cận dịch vụ y tế.

Trong thời gian tới, ngành y tế Cà Mau đặt mục tiêu: 95% bệnh nhân lao được xét nghiệm HIV, 95% người đồng nhiễm được điều trị đồng thời, 90% bệnh nhân HIV mới được dự phòng lao bằng INH và 90% ca nghi lao ở bệnh nhân HIV được chẩn đoán bằng GeneXpert. Song song đó, tỉnh sẽ mở rộng lồng ghép dịch vụ điều trị lao/HIV tại tuyến huyện, xã; tăng cường đào tạo nhân lực, kiểm soát lây nhiễm trong cộng đồng, bệnh viện và trại giam.

Việc phối hợp phòng, chống HIV/AIDS và lao không chỉ giúp nâng cao chất lượng điều trị, giảm tử vong cho người bệnh mà còn góp phần thực hiện mục tiêu quốc gia loại trừ bệnh lao vào năm 2035. Để đạt được mục tiêu này, cần sự chung tay của chính quyền, ngành y tế, cộng đồng và bản thân người bệnh trong tuân thủ điều trị, giảm kỳ thị và nâng cao nhận thức.