Xét nghiệm HIV sớm giữ vai trò then chốt trong công tác phòng, chống HIV/AIDS. Khi phát hiện bệnh ở giai đoạn đầu, người nhiễm sẽ nhanh chóng được điều trị bằng thuốc kháng vi rút nhằm duy trì hệ miễn dịch, giảm nguy cơ mắc bệnh cơ hội và kéo dài tuổi thọ. Đặc biệt, khi tải lượng vi rút được ức chế xuống mức không thể phát hiện, người nhiễm không còn khả năng lây truyền HIV cho người khác (U=U). Đây là bằng chứng khoa học quan trọng cho thấy xét nghiệm và điều trị sớm mang lại lợi ích song song cho cả cá nhân và cộng đồng, góp phần giảm ca nhiễm mới và hướng tới mục tiêu “Không còn ca nhiễm mới – Không kỳ thị – Không tử vong do AIDS”.

Theo thống kê của CDC Cà Mau, từ đầu năm 2024 đến tháng 6/2025, toàn tỉnh đã có 141.236 người tự nguyện xét nghiệm HIV, gồm 140.429 người từ 15 tuổi trở lên và 807 trẻ dưới 15 tuổi. Con số này cho thấy nhận thức của người dân về HIV/AIDS đã được nâng cao, đồng thời phản ánh hiệu quả của các hoạt động truyền thông phòng, chống HIV/AIDS tại địa phương.

Bất cứ ai từng có hành vi nguy cơ đều nên xét nghiệm HIV sớm để chủ động biết tình trạng sức khỏe. Tại Cà Mau, HIV tiếp tục lan truyền chủ yếu qua quan hệ tình dục không an toàn. Thực tế ghi nhận dịch bệnh vẫn có nguy cơ bùng phát nếu người dân chủ quan. Đáng lưu ý, nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới (MSM) trong độ tuổi 15–25 đang có xu hướng gia tăng trong năm 2025, cho thấy nhu cầu xét nghiệm định kỳ và tiếp cận điều trị dự phòng trước phơi nhiễm HIV (PrEP) ngày càng cấp thiết.

Người dân hiện có nhiều lựa chọn xét nghiệm, từ xét nghiệm nhanh cho kết quả chỉ sau 15–20 phút, đến xét nghiệm khẳng định và xét nghiệm tải lượng HIV. Mọi kết quả đều được bảo mật tuyệt đối. Trường hợp có kết quả dương tính, người bệnh sẽ được tiếp cận điều trị miễn phí bằng thuốc ARV tại các cơ sở y tế. Toàn tỉnh hiện có 3.798 người đang điều trị ARV và còn sống tại 13 phòng khám ngoại trú. Tính từ năm 1994 đến nay, Cà Mau ghi nhận 8.636 trường hợp nhiễm HIV, với lũy tích số người từng được điều trị ARV là 4.667 trường hợp.

Xét nghiệm HIV không phải là điều đáng lo ngại mà là hành động chủ động, tự tin và có trách nhiệm. Khi biết tình trạng nhiễm sớm, người bệnh không chỉ bảo vệ bản thân mà còn bảo vệ người thân, bạn bè và cộng đồng. Đây cũng là bước quan trọng để Việt Nam tiến tới mục tiêu 95–95–95: 95% người nhiễm biết tình trạng của mình, 95% được điều trị và 95% đạt tải lượng vi rút dưới ngưỡng phát hiện.

Trong bối cảnh HIV/AIDS chưa được loại trừ, xét nghiệm sớm vẫn là chìa khóa để phát hiện kịp thời, điều trị hiệu quả và sống khỏe mạnh. Mỗi người dân hãy mạnh dạn đến các cơ sở y tế để được tư vấn và xét nghiệm HIV an toàn, miễn phí và bảo mật. Biết sớm để sống khỏe – đó là bước nền vững chắc để bảo vệ chính mình, gia đình và cùng xây dựng một cộng đồng không còn nỗi lo về HIV/AIDS.