Giai đoạn mang thai rất nhạy cảm và hành vi hút thuốc lá dễ ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và thai nhi trước, trong, và sau khi em bé chào đời.

Khói thuốc lá được tổ chức WHO liệt kê vào danh sách các chất gây ung thư loại 1. Trong khói thuốc có chứa đến 4000 chất hóa học, bao gồm 40 chất gây ung thư như nicotine, oxide cacbon, hắc ín, benzene… tác động xấu đến hệ thống thần kinh, mạch máu, nội tiết…

Theo phân loại sẽ có 3 loại khói thuốc được sản sinh ra trong quá trình hút thuốc gồm: Khói thuốc chính được thả trực tiếp từ điếu thuốc đang cháy; Khói thuốc tỏa ra từ khói thuốc chính: khói thuốc thở ra từ người hút; Khói thuốc phụ, bốc ra từ điếu thuốc sắp tàn. Khói thuốc thụ động là sự kết hợp của khói thuốc chính và khói thuốc phụ.

Thời gian tồn tại của khói thuốc trong không khí là hơn 2 giờ đồng hồ, ngay cả khi không còn nhìn và ngửi thấy. Vì thế những ai làm việc hoặc sống cùng người hút thuốc lá trực tiếp sẽ hít phải lượng khói thuốc tương đương với việc hút 5 điếu thuốc mỗi ngày. Do đó phụ nữ mang thai nếu hút thuốc lá chủ động hoặc thụ động trong khi mang thai cũng có thể dẫn đến tác hại nghiêm trọng ảnh hưởng đến cả mẹ và thai nhi.

Thuốc lá làm tăng nguy cơ sẩy thai và thai chết lưu

Sảy thai thường xảy ra vào 3 tháng đầu của thai kì, các trường hợp ít gặp hơn là sau 20 tuần. Chất Nicotine có trong thuốc lá và khí CO có trong khói thuốc là chất gây ảnh hưởng chính đến phôi thai. CO làm giảm khả năng vận chuyển ô xy đến phôi thai gây ra tình trạng thiếu ôxy phôi thai ở người mẹ hút thuốc. Nicotine làm tăng nồng độ của Epinephrine và các hóa chất khác làm giảm dòng máu đến nuôi phôi thai. Đồng thời Nicotine trong thuốc lá có thể qua rau thai làm tăng huyết áp và ảnh hưởng đến khả năng thực hiện các cử động thở của thai nhi. Phụ nữ hút thuốc thường bị bong rau thai và rau tiền đạo, gây chảy máu ở mẹ và chết thai nhi. Theo nghiên cứu phụ nữ có chồng hút thuốc mang nguy cơ cao bị sảy thai hơn so với phụ nữ khác

Thuốc lá làm tăng khả năng sinh non

Theo nhà khoa học đã chứng minh những phụ nữ khi mang thai có thói quen hút thuốc lá hoặc hít phải khói thuốc lá nhiều đều có khả năng sinh non cao hơn những người bình thường. Đối với những bà bầu hút thuốc lá thụ động, tỷ lệ thai nhi bị chậm tăng trưởng tăng 3,4 đến 4,2 lần, cân nặng của trẻ giảm từ 170 đến 200gr khiến bé sinh ra nhẹ cân.Trẻ bị sinh non do thuốc lá nếu không được chăm sóc đúng cách, có thể gây nguy hiểm đến tính mạng. Bên cạnh đó, thuốc lá còn làm thai nhi khi được sinh ra dễ mắc các biến chứng nguy hiểm, bất thường như: Khiếm thị, khiếm thính bẩm sinh, hệ thần kinh và não bộ phát triển không bình thường,… do người mẹ hít phải nicotin và carbon monoxide có trong khói thuốc sẽ dẫn đến hiện tượng hẹp mạch máu, trong đó có cả mạch máu tại dây rốn khiến quá trình thai nhi nhận oxy và máu từ mẹ trở nên khó khăn gây hậu quả nghiêm trọng đến thể chất và trí não của trẻ. 

Thuốc lá làm tăng nguy cơ bị dị tật bẩm sinh

Một trong những tác hại của thuốc lá đối với phụ nữ mang thai thường gặp nhất đó là tăng khả năng bị dị tật cho thai nhi. Nguy cơ dị tật bẩm sinh ở trẻ sẽ tăng ⅔ lần Cho dù người mẹ hút thuốc lá trực tiếp hay hít phải khói thuốc thụ động cũng đều có khả năng gây biến chứng bất thường cho bé như: Các dị tật bẩm sinh, sứt môi, hở hàm ếch, bệnh hen suyễn, tim mạch,… Chính vì vậy khi mang thai người mẹ cần bỏ ngay thói quen hút thuốc và tránh xa những nơi có người hút thuốc để đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và bé.

Thuốc lá gây mắc các bệnh về đường hô hấp, phổi, hen suyễn

Những đứa trẻ có cha hoặc mẹ hút thuốc lá trong thai kỳ cũng rất dễ bị nhiễm trùng đường hô hấp, đặc biệt là phổi. Trong tuần đầu sinh ra, trẻ có thể phải thở bằng ô xy chứ không thể tự thở được vì phổi bị kìm nén do các tác dụng phụ khác của Nicotine có trong khói thuốc lá nên không thể hoạt động như bình thường. Đường thở bị thu hẹp, trẻ cũng sẽ phải đối mặt với nguy cơ hen suyễn suốt đời.

Thuốc lá gây Hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh tăng lên 

Hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh (SIDS) là những cái chết trong nôi xảy ra đột ngột không rõ nguyên nhân ở trẻ chưa đầy 1 tuổi. Thời điểm xảy ra thường vào lúc trẻ ngủ giữa 10 giờ tối và 10 giờ sáng. 

Thuốc lá làm tăng nguy cơ mang thai ngoài tử cung

Thuốc lá có chứa hàm lượng Nicotine rất lớn, chất này có khả năng gây ra các cơn co thắt trong ống dẫn trứng, làm cản trở quá trình phôi thai đi vào tử cung, dẫn tới tình trạng phôi thai dễ làm ổ ở bên ngoài và đây chính là hiện tượng mang thai ngoài tử cung. Với trường hợp này, người mẹ cần phát hiện sớm để loại có thể bỏ thai một cách an toàn, tránh thai nhi lớn làm ảnh hưởng tính mạng của người mẹ.

Ngoài ra, trẻ được sinh ra từ những bà mẹ có tiếp xúc với khói thuốc lá trong thai kỳ thường nhẹ cân hơn so với các trẻ không bị ảnh hưởng bởi khói thuốc. Điều này không những ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ ở thời điểm hiện tại mà cả tương lai, trẻ sẽ phải đối mặt với nguy cơ suy dinh dưỡng, còi, chậm phát triển suốt đời.

Phòng tránh hút thuốc lá thụ động đối với phụ nữ mang thai 

Phụ nữ mang thai thường có sức đề kháng yếu hơn bình thường. Dù là vô tình hay cố ý tiếp xúc với khói thuốc lá đều gây ra những ảnh hưởng nghiệm trọng tới bà mẹ đang mang thai. Để ngăn ngừa ảnh hưởng bởi khói thuốc lá đối với bà mẹ mang thai là việc làm cần thiết để bảo vệ sức khỏe của mẹ lẫn thai nhi. Phụ nữ mang thai nên tránh đến những nơi đông người, cũng như các thành viên trong gia đình cũng chủ động loại bỏ khói thuốc khi có phụ nữ mang thai.

Nếu mẹ đang mang thai mà có hút thuốc hoặc hít phải khói thuốc trong thời gian dài thì cần đến ngay các cơ sở y tế để thăm khám và theo dõi sức khỏe thai nhi thường xuyên.