Theo số liệu thống kê của Bộ Y tế, chỉ trong vòng hai năm, tỷ lệ học sinh từ 13-15 tuổi sử dụng thuốc lá điện tử đã tăng mạnh, từ 3,5% năm 2022 lên 8% vào năm 2023. Đây là mức gia tăng đáng báo động, đặc biệt ở nhóm tuổi vị thành niên. Trong khi đó, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử ở nhóm tuổi 15-24 là 7,3%; nhóm 25-44 là 3,2%; và nhóm 45-64 tuổi là 1,4%.
Ngành Y tế tăng cường nâng cao năng lực cho cán bộ tham gia hoạt động phòng, chống tác hại thuốc lá tại trường học.
Hiện nay, tình trạng học sinh tiếp cận sớm với thuốc lá, đặc biệt là các loại sản phẩm thuốc lá mới dẫn đến nghiện thuốc lá đang là vấn đề được nhà trường và gia đình quan tâm. Trước thực trạng đó, ngành Giáo dục và Đào tạo tỉnh đã chỉ đạo các nhà trường trên địa bàn đẩy mạnh tuyên truyền phòng, chống tác hại của thuốc lá (PCTHTL).
Bên cạnh đó, thực hiện cam kết xây dựng môi trường học đường không khói thuốc. Thời gian qua, một số trường học trong tỉnh đã có những cách làm hay, giải pháp thiết thực, bước đầu tạo chuyển biến trong nhận thức, hành động của giáo viên, học sinh về giảm thiểu tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe và môi trường.
Ông An Văn Chuyền, phụ trách công tác truyền thông tại TTYT khu vực Thới Bình cho biết: Các điểm trường đã tăng cường thực hiện các quy định cấm hút thuốc lá trong trường học bằng việc đưa nội dung PCTHTL vào kế hoạch hoạt động hàng năm, đưa quy định cấm hút thuốc lá tại nơi làm việc vào nội quy trường học, thành lập Ban Chỉ đạo PCTHTL với nhiệm vụ chính là giám sát việc thực thi Luật PCTHTL trong cán bộ, giáo viên và học sinh. Đồng thời, công tác tuyên truyền PCTHTL tại các trường đã trở thành hoạt động thường xuyên được mọi người tích cực hưởng ứng và tham gia. Công tác PCTHTL được đưa vào tiêu chí đánh giá thi đua của cán bộ, giáo viên và các lớp; ở các hành lang, lớp học, phòng họp đều gắn biển “Cấm hút thuốc”, nhất là các khu vực nhạy cảm như nhà vệ sinh, sân thể thao...
Xác định khâu tuyên truyền giữ vai trò quan trọng trong xây dựng trường học không khói thuốc lá, những năm qua, ngành Giáo dục và Đào tạo đã đẩy mạnh hoạt động này bằng nhiều hình thức như truyền thông trực tiếp, sinh hoạt dưới cờ, lồng ghép vào các giờ học chính khóa, ngoại khóa... Nhờ đó, nhận thức của giáo viên và học sinh về PCTHTL ngày càng được nâng cao. Giao nhiệm vụ cho giáo viên chủ nhiệm xây dựng nội quy lớp học và phổ biến tới các em học sinh quy định cấm hút thuốc lá, tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe con người. Đồng thời giám sát việc thực thi không hút thuốc lá của học sinh, đưa vào quy chế đánh giá thi đua của trường. Bên cạnh đó, nhà trường còn phối hợp chặt chẽ với gia đình trong giám sát, quản lý học sinh tại nơi cư trú; khuyến khích giáo viên đưa nội dung PCTHTL vào giờ giảng một cách linh hoạt, phù hợp.
Qua phối hợp các hoạt động truyền thông giáo dục sức khỏe tại các điểm trường, cán bộ, giáo viên, học sinh nếu bị phát hiện vi phạm lần đầu thì nhắc nhở và tuyên truyền không được hút thuốc trong trường học để tạo thành thói quen dần từ bỏ thuốc lá. Trường hợp vi phạm nhiều lần thì sau nhắc nhở sẽ có các hình thức xử phạt nghiêm khắc như cảnh cáo trước toàn trường trong các buổi chào cờ đầu tuần, không xếp loại thi đua khen thưởng đối với cán bộ, giáo viên và hạ xếp loại hạnh kiểm đối với học sinh...
Bằng nhiều cách làm khác nhau, các điểm trường học tại khu vực Thới Bình đã tạo chuyển biến tích cực trong nhận thức, hành động của giáo viên, học sinh về tác hại của thuốc lá, từ đó chung tay xây dựng môi trường học đường không khói thuốc.
Nhiều trường học đã xây dựng thành công môi trường học đường không khói thuốc lá, nhiều cán bộ, giáo viên, nhân viên đã bỏ hút thuốc lá, thực hiện nghiêm quy định không hút thuốc lá trong trường học. Đặc biệt, nhiều học sinh được tuyên truyền về tác hại của thuốc lá khi về gia đình đã tích cực tham gia vận động người thân từ bỏ thói quen hút thuốc lá để bảo vệ sức khỏe.
Tuy nhiên, để thực hiện tốt hơn nữa và đẩy nhanh việc xây dựng trường học hoàn toàn không khói thuốc. Trong thời gian tới, bên cạnh việc tiếp tục chú trọng công tác tuyên truyền, nhà trường rất cần có sự đồng thuận và đồng hành của toàn xã hội. Đặc biệt là sự quan tâm, chăm sóc, giáo dục của gia đình về tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe của con em mình. Từ đó nhằm răn đe và nâng cao nhận thức, thay đổi thái độ, hành vi của các em.