02/11/2021
Đột quỵ cần được cấp cứu kịp thời và đúng cách
Bệnh đột quỵ hay còn gọi là tai biến mạch máu não là tình trạng bệnh lý do tổn thương mạch máu não đột ngột. Nguyên nhân có thể do sự tắc nghẽn mạch máu não làm ngừng trệ dòng máu lên nuôi não phía sau chỗ tắc; hoặc do vỡ mạch máu trong não làm cho máu trong lòng mạch thoát ra bên ngoài tràn vào mô não, phá hủy và chèn ép mô não. Hậu quả của bệnh đột quỵ làm phần não có liên quan bị tổn thương, không thể hoạt động được, dẫn đến phần của cơ thể mà phần não đó kiểm soát cũng không thể hoạt động.
Theo Tổ chức Đột quỵ Châu Âu, cứ mỗi 30 phút lại có một bệnh nhân đột quỵ đáng lẽ có thể được cứu sống nhưng lại phải chết hoặc tàn phế vĩnh viễn. Mỗi năm Việt Nam có khoảng 200.000 ca đột quỵ mới, tỉ lệ tử vong do căn bệnh này gây ra tại nước ta vượt qua nhiều những bệnh lý hiểm nghèo khác như ung thư, bệnh lý tim mạch, tai nạn giao thông. Một trong những nguyên nhân quan trọng dẫn đến tình trạng trên là do người nhà bệnh nhân không nhận biết được triệu chứng, hoặc khi biết triệu chứng thì đưa nạn nhân đến không đúng cơ sở y tế có đơn vị cấp cứu đột quỵ hoặc đưa nạn nhân đến quá muộn.
Các dấu hiệu của đột quỵ não bao gồm đột ngột tê hay yếu của mặt, tay hay chân, đặc biệt ở một nửa cơ thể; đột ngột lú lẫn, rối loạn hay không hiểu lời nói; đột ngột rối loạn thị giác ở một bên hay hai bên; đột ngột rối loạn việc đi đứng, choáng váng, mất thăng bằng hay mất khả năng phối hợp động tác; đột ngột đau đầu nhiều không biết nguyên nhân...
Chính vì vậy, khi đã phát hiện bệnh nhân đột quỵ, cần nhanh chóng đưa bệnh nhân đến các cơ sở điều trị chuyên khoa sớm, để tận dụng được thời gian vàng trong điều trị đột quỵ, góp phần hạn chế tỷ lệ tử vong và tàn phế cho bệnh nhân. Khi nghi ngờ người bệnh bị đột quỵ thì người nhà hoặc những người ở cạnh bệnh nhân cần nhanh chóng để người bệnh không bị ngã gây chấn thương. Đặt người bệnh nằm chỗ thoáng, nghiêng một bên nếu bị nôn, móc hết đờm nhớt cho bệnh nhân dễ thở.
Đối với người bị đột quỵ, trong 3 giờ đầu thời gian là vàng, vì vậy, hãy đưa ngay bệnh nhân đến bệnh viện càng sớm càng tốt. Khi di chuyển, nên để bệnh nhân trên mặt phẳng, nghiêng mặt sang một bên, nới bớt quần áo cho thoáng. Nếu bệnh viện gần nhà có đủ điều kiện chữa trị thì không nên chuyển đến viện xa, trừ khi có chỉ định của bác sĩ, vì càng di chuyển xa càng có thể làm bệnh nặng hơn. Không tự ý cho uống hoặc nhỏ thuốc hạ huyết áp hay bất kỳ loại thuốc nào khác, không để nằm chờ xem bệnh nhân có khỏe lại không.
Hiện nay, quan trọng nhất trong cấp cứu người đột quỵ là công tác giáo dục truyền thông sức khỏe cho người dân trong cộng đồng. Giúp cho người dân biết các dấu hiệu phát hiện sớm của đột quỵ, thời gian vàng trong cấp cứu đột quỵ, biết được các bệnh viện có đơn vị cấp cứu đột quỵ, đưa người bệnh đến bệnh viện bằng các phương tiện vận chuyển bệnh nhân đúng cách… Hạn chế đến mức thấp nhất những rủi ro do căn bệnh đột quỵ gây ra.
Sơn Mai