Tai biến mạch máu não (TBMMN) hay còn gọi là đột quỵ, là hiện tượng rất phổ biến hiện nay. Đặc trưng bởi sự mất đột ngột các chức năng của não, dẫn tới vùng não đó bị thiếu oxy và dinh dưỡng. Đây là tình trạng máu đến nuôi dưỡng não rất ít hoặc không đến được do hẹp hoặc tắc nghẽn động mạch não, hoặc do vỡ mạch máu não.
TBMMN đặc biệt nguy hiểm, nếu không được cấp cứu kịp thời có thể gây nguy hiểm cho tính mạng hoặc để lại những di chứng nặng nề cho người bệnh. Tuy nhiên, trên thực tế, không phải loại tai biến nào cũng giống nhau.
Bác sĩ Dương Thị Tú, Trung tâm Y tế huyện Cái Nước cho biết: TBMMN được chia làm 2 loại chính là nhồi máu não và xuất huyết não. Nhồi máu não là tình trạng thiếu máu cục bộ và hoại tử mạch máu não do tắc nghẽn hoàn toàn sự xuất hiện của bởi cục máu đông hay sự lấn át bởi các mảng xơ vữa động mạch. Loại tai biến này rất phổ biến, chiếm 80% các ca bị đột quy. Xuất huyết não (còn gọi là chảy máu não) chỉ chiếm 20% các trường hợp đột quỵ, nhưng lại vô cùng nguy hiểm, đây là nguyên nhân gây tử vong chủ yếu trong các trường hợp đột quỵ.
Khi máu lên não bị thiếu với bất kỳ lý do gì thì các tế bào não bộ sẽ ngưng hoạt động và có thể bị chết trong vài phút dẫn đến cơ thể yếu, tê bì, mất cảm giác nửa người, không nói được (do tê, liệt), miệng méo, mắt nhắm không được hoặc hôn mê ngay sau đó, thậm chí tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời. TBMMN rất dễ gặp ở những người trên 55 tuổi có bệnh nền như tăng huyết áp (do xơ vữa động mạch), đái tháo đường, rối loạn mỡ máu, béo phì, nghiện thuốc lá, nghiện hoặc lạm dụng bia, rượu, lười vận động…
Triệu chứng của TBMMN thường khởi đầu là nhức đầu, chóng mặt, mất định hướng, yếu một tay, một chân cùng phía, miệng méo, nhân trung lệch sang bên lành, nói khó. Nhiều trường hợp TBMMN xảy ra đột ngột vào ban đêm cho nên bản thân người bệnh và người nhà không thể biết được, khi phát hiện đã hôn mê, đại, tiểu tiện không tự chủ.
Bệnh TBMMN là bệnh nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể giảm được nguy cơ bệnh nếu biết cách phòng ngừa. Cần loại trừ các yếu tố nguy cơ gây ra TBMMN và phòng ngừa tái phát đối với bệnh nhân bị đột quỵ não. Người cao tuổi cần được khám bệnh định kỳ, đặc biệt là những người có bệnh về tăng huyết áp hoặc huyết áp thấp, hay có kèm đái tháo đường hoặc kèm theo tăng mỡ máu, xơ vữa động mạch, cần có chế độ dinh dưỡng hợp lý để hạn chế xơ vữa động mạch, từ bỏ thuốc lá, không nên lạm dụng bia và hạn chế ăn mặn. Đối với những người đã từng bị đột quỵ não, để phòng tái phát là tích cực điều trị theo đơn của bác sĩ khám bệnh, đặc biệt là duy trì huyết áp ở mức trung bình. Bên cạnh đó, cần vận động cơ thể bằng các hình thức thể dục đều đặn, nhẹ nhàng, không tập quá sức mình hoặc đi bộ mỗi lần khoảng 15 - 20 phút, tổng cộng thời gian đi bộ không quá 60 phút, Bác sĩ Dương Thị Tú khuyến cáo.