Các bệnh tim mạch ngày càng phổ biến và được xem là nguyên nhân tử vong hàng đầu hiện nay. Các chuyên gia khẳng định, bên cạnh việc điều trị bằng thuốc, một chế độ ăn uống hợp lý, kết hợp rèn luyện thể chất và lối sống lành mạnh chính là chìa khóa quan trọng để phòng ngừa biến chứng và bảo vệ hệ tim mạch.
Theo bác sĩ chuyên khoa tim mạch, duy trì cân nặng ổn định đóng vai trò quan trọng trong hồi phục và kiểm soát bệnh. Thừa cân, béo phì khiến tim phải hoạt động quá tải, dễ dẫn đến tăng huyết áp, tổn thương động mạch và nguy cơ nhồi máu cơ tim. Ngược lại, khi cân nặng được kiểm soát tốt, người bệnh không chỉ cải thiện hiệu quả điều trị mà còn giảm đáng kể nguy cơ tái phát biến chứng.
Các khuyến cáo dinh dưỡng cho thấy: nam giới trên 60 tuổi nên duy trì mức năng lượng 2.000 – 2.500 Kcal/ngày, nữ giới khoảng 1.700 – 2.100 Kcal/ngày. Ở nhóm trên 80 tuổi, nhu cầu giảm còn 1.600 Kcal đối với nam và 1.400 Kcal với nữ.
Người bệnh tim mạch nên ưu tiên thực phẩm ít chất béo, cholesterol thấp, giàu chất xơ và vitamin. Rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt cùng các vi chất như canxi, kali, magiê… cần được đưa vào khẩu phần hàng ngày. Thói quen ăn 500g rau mỗi ngày, sử dụng dầu thực vật thay mỡ động vật, hạn chế thịt đỏ và thay thế bằng cá 150 – 200g là lựa chọn an toàn. Ngoài ra, trứng không nên dùng quá 3 quả/tuần để tránh tăng cholesterol.
Thể dục thể thao giúp cải thiện sức khỏe tim mạch, kiểm soát cân nặng và giảm căng thẳng. Người bệnh tim mạch được khuyến nghị tập luyện 3 – 5 buổi/tuần, mỗi buổi khoảng 30 phút với các môn nhẹ nhàng như đi bộ, đạp xe, bơi lội.
Trong quá trình vận động, nhịp tim nên duy trì ở mức 110 – 120 lần/phút và trở về bình thường sau 5 – 10 phút nghỉ. Cần lưu ý không tập quá sức, không tập khi đói hoặc ngay sau khi ăn no để hạn chế nguy cơ đột quỵ, nhồi máu cơ tim.
Song song với chế độ dinh dưỡng và tập luyện, lối sống khoa học giữ vai trò then chốt. Người bệnh cần sinh hoạt điều độ, ngủ đủ giấc, giữ tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng kéo dài. Các bệnh lý liên quan như tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu cần được kiểm soát chặt chẽ vì đây là những yếu tố nguy cơ hàng đầu của biến chứng tim mạch.
Bác sĩ cũng nhấn mạnh, bệnh nhân phải tuân thủ phác đồ điều trị, dùng thuốc đúng liều, đúng cách và tái khám định kỳ. Việc tự ý bỏ thuốc hoặc điều trị không đúng hướng có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng, thậm chí đột tử.
Phòng ngừa bệnh tim mạch không chỉ phụ thuộc vào thuốc men mà còn ở ý thức chăm sóc sức khỏe mỗi ngày. Kiểm soát huyết áp, ăn uống hợp lý, tập luyện đều đặn và duy trì tinh thần lạc quan chính là những “lá chắn” vững chắc bảo vệ trái tim.
Một trái tim khỏe mạnh không chỉ mang lại cuộc sống chất lượng cho mỗi cá nhân mà còn góp phần giảm gánh nặng cho gia đình và xã hội.