Theo Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, nơi làm việc trong nhà thuộc nhóm địa điểm cấm hút thuốc hoàn toàn. Bên cạnh đó, Thông tư 11/2023/TT-BYT cũng quy định rõ các cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp, doanh nghiệp và các tổ chức đều phải thực hiện nghiêm môi trường không khói thuốc trong khuôn viên làm việc. Quy định này thể hiện quyền của mỗi công dân được sống và làm việc trong bầu không khí trong lành, không bị ảnh hưởng bởi khói thuốc thụ động – tác nhân gây nhiều bệnh nguy hiểm như tim mạch, hô hấp, ung thư phổi…

Xây dựng nơi làm việc không khói thuốc mang lại nhiều lợi ích thiết thực. Trước hết, môi trường sạch khói thuốc giúp giảm nguy cơ phơi nhiễm thụ động đối với người không hút thuốc, qua đó giảm chi phí khám chữa bệnh và số ngày nghỉ ốm. Đối với người hút thuốc, việc làm việc trong không gian cấm hút thuốc tạo động lực mạnh mẽ giúp họ giảm hoặc bỏ thuốc, góp phần cải thiện sức khỏe và tiết kiệm chi tiêu cho gia đình. Ngoài ra, môi trường làm việc không khói thuốc còn hạn chế nguy cơ cháy nổ, giảm chi phí vệ sinh, tạo cảnh quan sạch đẹp và văn minh. Đây cũng là yếu tố quan trọng để nâng cao chất lượng hoạt động, gây ấn tượng tốt với khách đến liên hệ công tác.

Để xây dựng nơi làm việc không khói thuốc hiệu quả, tài liệu hướng dẫn của Quỹ Phòng, chống tác hại thuốc lá đề xuất quy trình gồm 6 bước. Trước hết, các cơ quan cần thành lập Ban chỉ đạo phòng, chống tác hại thuốc lá để định hướng và triển khai nhiệm vụ. Ban chỉ đạo đóng vai trò xây dựng nội quy, kế hoạch hoạt động và phân công trách nhiệm cụ thể cho từng thành viên.

Việc khảo sát thực trạng sử dụng thuốc lá trong cán bộ, nhân viên và khách đến làm việc là bước quan trọng nhằm nắm bắt mức độ hút thuốc, nhận thức về tác hại thuốc lá và những vị trí thường xảy ra vi phạm. Thông tin khảo sát là cơ sở để xây dựng nội quy phù hợp và khả thi.

Nội quy và kế hoạch hoạt động phải dựa trên các quy định pháp luật, đồng thời phản ánh thực tế của đơn vị. Nội dung nội quy cần nêu rõ phạm vi cấm hút thuốc, trách nhiệm của người đứng đầu, chế tài xử lý vi phạm và phân công bộ phận giám sát. Kế hoạch hoạt động phải xác định mục tiêu, các hoạt động triển khai, thời gian thực hiện, nguồn lực và kết quả dự kiến.

Sau khi hoàn thiện, nội quy cần được phổ biến rộng rãi qua họp giao ban, gửi văn bản đến các phòng ban hoặc niêm yết tại các khu vực đông người qua lại. Đây là bước tuyên truyền đầu tiên, giúp cán bộ nắm rõ quy định và cùng cam kết thực hiện.

Tùy tình hình thực tế, các cơ quan có thể tổ chức các hoạt động hỗ trợ như lễ phát động “Cơ quan không khói thuốc”, tập huấn kỹ năng phòng, chống tác hại thuốc lá, hội thảo chuyên đề, cuộc thi tìm hiểu pháp luật hoặc các chương trình truyền thông nội bộ. Những hoạt động này không chỉ giúp nâng cao nhận thức mà còn tạo sự hưởng ứng mạnh mẽ từ tập thể.

Công tác giám sát và đánh giá phải được duy trì thường xuyên. Tổ giám sát cần kiểm tra biển báo, phát hiện dấu hiệu hút thuốc, ghi nhận và xử lý vi phạm kịp thời. Báo cáo giám sát là căn cứ để điều chỉnh hoạt động, đảm bảo việc thực hiện môi trường không khói thuốc đạt hiệu quả bền vững.

Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Cà Mau thực hiện tập huấn hướng dẫn xây dựng môi trường làm việc không khói thuốc lá.

Triển khai thành công mô hình cơ quan không khói thuốc đòi hỏi sự cam kết của lãnh đạo, sự đồng thuận của tập thể và kiên trì trong quá trình thực hiện. Khi mỗi cán bộ, nhân viên đều ý thức được trách nhiệm của mình, môi trường làm việc sẽ trở nên văn minh, an toàn và lành mạnh hơn – đúng với mục tiêu xây dựng nền hành chính hiện đại, hướng đến sự phát triển bền vững.