Thời gian qua, công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá (PCTHTL) trên địa bàn tỉnh Cà Mau nhận được sự quan tâm của các cấp, ngành, đoàn thể và người dân. Nhiều hoạt động PCTHTL đã được triển khai đồng bộ và hiệu quả, nổi bật là việc thành lập Ban Chỉ đạo PCTHTL tại các cơ quan, đơn vị; thực hiện Luật PCTHTL và xây dựng môi trường làm việc không khói thuốc, bước đầu đạt được những chuyển biến tích cực.

Bác sĩ Hồ Thanh Đảm – Trưởng Khoa Truyền thông – Giáo dục sức khỏe, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Cà Mau – cho biết: Kết quả điều tra năm 2024 về thực trạng sử dụng thuốc lá ở người từ 15 tuổi trở lên và công tác PCTHTL tại Cà Mau cho thấy, 88% cơ quan, đơn vị đã thành lập Ban Chỉ đạo liên ngành về PCTHTL. Trong đó, 93,2% thành viên Ban Chỉ đạo được phân công nhiệm vụ cụ thể, có cơ chế chia sẻ thông tin giữa các thành viên, và 70% đơn vị có phối hợp liên ngành với các cơ quan, tổ chức khác.

Việc triển khai xây dựng môi trường không khói thuốc tại các cơ quan, đơn vị được thực hiện qua nhiều hình thức như: treo biển cấm hút thuốc, đưa quy định cấm hút thuốc vào nội quy. Có đến 84% cơ quan, đơn vị đưa quy định này vào quy chế nội bộ. Phòng làm việc và phòng họp là những địa điểm có tỷ lệ tuân thủ cao nhất, chiếm 81,3%. Bên cạnh đó, 88% cơ quan, đơn vị có gắn biển “Cấm hút thuốc”, trong đó, 88,6% đặt tại lối đi, hành lang; 65,9% đặt trong phòng làm việc và phòng họp.

Tuy nhiên, chỉ 20% cơ quan, đơn vị có bố trí khu vực riêng dành cho người hút thuốc. Việc bố trí chủ yếu gồm: dụng cụ chứa tàn thuốc, thiết bị phòng cháy chữa cháy và biển báo tại các vị trí dễ quan sát.

Mặc dù 64% cơ quan, đơn vị tổ chức ký cam kết xây dựng môi trường không khói thuốc, và 54% có phân công cán bộ theo dõi, báo cáo, nhưng chỉ khoảng 16% cơ quan, đơn vị có biện pháp xử lý vi phạm. Các hình thức xử lý hiện nay chủ yếu là nhắc nhở hoặc đưa vào tiêu chí xét thi đua, khen thưởng, chưa đủ sức răn đe, dẫn đến hiệu quả thực hiện chưa đạt như kỳ vọng.

Một số khó khăn trong triển khai như: công tác giám sát, thanh tra, kiểm tra chưa sát sao; việc xử lý vi phạm hành chính đối với hành vi hút thuốc nơi làm việc chưa nghiêm do thiếu nhân lực và chưa có hướng dẫn cụ thể về thẩm quyền và hình thức xử phạt.

Để xây dựng môi trường không khói thuốc đạt hiệu quả cao hơn trong thời gian tới, theo bác sĩ Đảm, cần đẩy mạnh truyền thông PCTHTL trên các phương tiện thông tin đại chúng để nâng cao nhận thức cộng đồng. Đồng thời, tăng cường phối hợp liên ngành không chỉ trong truyền thông, tập huấn mà còn trong công tác giám sát, thanh tra, kiểm tra và nghiên cứu khoa học.