Tình trạng học sinh, sinh viên hút thuốc lá, nhất là thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng, shisha hiện nay rất phổ biến. Hành động này không chỉ dẫn đến việc nghiện thuốc lá mà sẽ còn kéo theo nhiều hệ lụy khó lường.
Quỹ Phòng, chống tác hại thuốc lá (Bộ Y tế) thông tin, Việt Nam vẫn là một trong 15 nước có số nam giới trưởng thành hút thuốc lá nhiều nhất thế giới. Đáng lo ngại, tỷ lệ hút thuốc lá điện tử ở người trưởng thành tăng 18 lần, từ 0,2% năm 2015 lên 3,6% năm 2020.
Theo điều tra năm 2019 của Tổ chức Y tế Thế giới, tỉ lệ sử dụng thuốc lá điện tử trong học sinh tại Việt Nam là 2,6%; năm 2022 tỉ lệ này là 3,5%. Có thể thấy, chỉ sau 3 năm, tỉ lệ sử dụng thuốc lá điện tử trong học sinh đã gia tăng một cách đáng kể và đang gây ảnh hưởng xấu tới hành vi, lối sống, sức khỏe của các em học sinh.
Với lứa tuổi học sinh, khi hút một trong các loại thuốc lá trên sẽ dễ gặp phải những căn bệnh nguy hiểm, ảnh hưởng đến sức khỏe, học tập và tương lai. Trước thực trạng đó, ngành Giáo dục đã rất chú trọng trong công tác tuyên truyền về thuốc lá cũng như tác hại của thuốc lá, nhằm từng bước tạo sự chuyển biến trong nhận thức, hành động của cán bộ, giáo viên, học sinh, sinh viên về tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe và môi trường sống của con người.
Thầy Bùi Văn Là, Phó Hiệu trưởng Trường THPT Cái Nước cho biết: Nội dung phòng, chống tác hại của thuốc lá (PCTHCTL) nhiều năm qua đã được đưa vào giảng dạy lồng ghép trong các trường phổ thông qua các môn học như Tự nhiên và Xã hội, Giáo dục công dân và các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Từ đó, nhằm chuyển tải đến các em học sinh về các tác hại của thuốc lá, đặc biệt là thuốc lá mới đang lan tỏa sâu rộng và tiếp cận với các em học sinh bằng nhiều hình thức. Song song đó, nhà trường cũng mong muốn giảm dần và tiến đến loại bỏ hoàn toàn tình trạng học sinh hút thuốc lá ngay cả trong trường học và bên ngoài học đường để các em không bị ảnh hưởng bởi các chất độc hại, cũng như những căn bệnh nguy hiểm từ thuốc lá.
Ở độ tuổi học sinh, thể trạng của các em chưa phát triển toàn diện, cơ thể không đủ kháng thể để chống lại những tác nhân độc hại từ khói thuốc lá. Do đó, các em sẽ mắc các bệnh cao hơn nhiều so với những người trưởng thành hút thuốc.
Bác sĩ Dương Thị Tú, TTYT huyện Cái Nước thông tin: Trong thuốc lá, thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng, shisha đều chứa các chất độc hại, trong đó có chất nicotine là chất gây nghiện. Khi hút, khói thuốc hít vào tạo điều kiện đưa các chất độc hại này theo đường miệng vào bên trong cơ thể. Các chất độc hại tích tụ dần, phá hủy các tế bào, gây nên những bệnh nguy hiểm. Điển hình nhất là các bệnh về phổi như lao phổi, ung thư phổi, tràn dịch màng phổi, viêm phế quản phổi… Ngoài ra, nó còn gây các bệnh về tim mạch, hô hấp, tiêu hóa, ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản sau này và gây nên những biến chứng nguy hiểm khác.
Các loại thuốc lá không chỉ tác động đến cơ thể, sức khỏe các em mà còn ảnh hưởng xấu đến tinh thần và trí lực của học sinh. Chất nicotine gây nghiện, tác động trực tiếp đến hệ thần kinh còn non nớt của các em. Chính vì vậy, đa số những em học sinh hút thuốc lá thường bị thay đổi tâm tính từ hiền lành, chăm học, ngoan ngoãn trở nên cộc cằn, thô lỗ, dễ dàng nổi cáu, thậm chí là nói dối, bỏ học, thậm chí là trộm cắp để có tiền mua thuốc hút.
Để giảm thiểu các tổn thất về sức khỏe học sinh, tạo môi trường học đường trong sạch, lành mạnh cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến tác hại của thuốc lá và các quy định của Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá. Bên cạnh đó, phổ biến rộng rãi về tác hại của các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng, shisha cho học sinh, giáo viên, người lao động tại cơ sở giáo dục. Đặc biệt, cần tiếp tục xây dựng môi trường, trường học không khói thuốc; tăng cường kiểm tra, phát hiện, xử lý nghiêm các trường hợp mua, bán và sử dụng thuốc lá, thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng, shisha tại các cơ sở giáo dục. Đồng thời, trước những mối nguy hiểm tiềm ẩn của thuốc lá điện tử, gia đình và nhà trường cần có sự phối hợp trong việc truyền thông, giáo dục cho trẻ vị thành niên hiểu rõ những tác hại nghiêm trọng của thuốc lá điện tử. Qua đó, các em có thể tự mình tránh xa các loại thuốc lá, không để những ảnh hưởng xấu của thuốc lá tác động đến sức khỏe cùng các bệnh lý nguy hiểm có nguy cơ mắc phải, bác sĩ Tú thông tin thêm.
