11/09/2025
Hút thuốc lá thụ động – hiểm họa khó lường
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), khói tỏa ra từ đầu điếu thuốc đang cháy chứa hàm lượng chất độc cao gấp 21 lần so với khói do người hút thuốc thở ra. Hệ quả là mỗi năm trên toàn cầu có khoảng 600.000 người tử vong vì hút thuốc thụ động. Điều này đồng nghĩa, ngay cả những người chưa từng châm một điếu thuốc vẫn có nguy cơ mắc bệnh giống như người hút thuốc chủ động, thậm chí nghiêm trọng hơn.
Bác sĩ Huỳnh Ngọc Lan Chi, Trưởng Trạm Y tế xã Lương Thế Trân (Cà Mau), chia sẻ: “Không ít người vẫn nghĩ rằng chỉ người trực tiếp hút thuốc mới chịu ảnh hưởng. Nhưng thực tế, khói thuốc thụ động chính là kẻ thù âm thầm, đặc biệt nguy hiểm với trẻ em. Nhiều bệnh nhân mắc viêm phổi, COPD, hen suyễn hay viêm phế quản… nhưng chưa từng hút thuốc. Khi tìm hiểu kỹ mới thấy điểm chung là họ thường xuyên sống trong môi trường có khói thuốc lá.”
Khói thuốc thụ động gồm hai nguồn: từ điếu thuốc đang cháy và từ khói người hút phả ra. Điều đáng lo ngại là phần khói trực tiếp từ đầu điếu chứa nồng độ độc chất cao hơn nhiều lần. WHO ước tính, người hít phải khói thuốc trong môi trường này giống như hút 5 điếu thuốc mỗi ngày. Với trẻ nhỏ, nguy cơ còn tăng gấp bội: chỉ một giờ trong phòng có người hút thuốc, trẻ đã hấp thụ lượng hóa chất tương đương 10 điếu thuốc. Khói thuốc có thể phát tán trong phạm vi từ 7 đến 10 mét, vì vậy ngay cả khi đứng cách xa người hút, nguy cơ vẫn hiện hữu.
Trong khói thuốc có hơn 7.000 hóa chất, ít nhất 250 chất độc hại và chất gây ung thư như asen, benzen, ammonia, nicotine, dioxin… Người hút thuốc chủ động còn có đầu lọc làm giảm phần nào độc chất, trong khi người hút thụ động phải hít trực tiếp hỗn hợp khói độc này.
Tại Việt Nam, Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá (ban hành năm 2013) đã quy định rõ ràng các khu vực cấm hút thuốc hoàn toàn như cơ sở y tế, trường học, khu vui chơi trẻ em và nhiều địa điểm công cộng khác. Tuy nhiên, thực tế cho thấy tình trạng hút thuốc tại nơi công cộng, kể cả khu vực cấm, vẫn diễn ra khá phổ biến.
Theo bác sĩ Lan Chi, để bảo vệ sức khỏe, mỗi người cần nâng cao nhận thức về tác hại của khói thuốc, mạnh dạn nhắc nhở người xung quanh không hút thuốc ở nơi công cộng, đồng thời chủ động rèn luyện thể lực, xây dựng lối sống lành mạnh và chung tay tạo dựng không gian sống không khói thuốc.
Ngọc Diễm