Theo kết quả điều tra về tình hình sử dụng thuốc lá tại Việt Nam, tỷ lệ nam giới hút thuốc đã giảm từ 47,4% năm 2010 xuống còn 38,9% năm 2023. Tuy nhiên, Việt Nam vẫn nằm trong nhóm 15 quốc gia có tỷ lệ hút thuốc cao trên thế giới. Dù tỷ lệ phơi nhiễm khói thuốc lá thụ động tại nơi làm việc có xu hướng giảm, nhưng năm 2023 vẫn ghi nhận 23% người lao động bị phơi nhiễm tại nơi làm việc và 21,3% tại cơ sở y tế.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết, mỗi năm có khoảng 8 triệu ca tử vong do các bệnh liên quan đến thuốc lá, trong đó 1,23 triệu người chết vì phơi nhiễm khói thuốc thụ động. Hút thuốc thụ động được xác định là nguyên nhân gây bệnh cho những người không hút thuốc nhưng thường xuyên hít phải khói thuốc, có thể dẫn đến nhiều bệnh nguy hiểm như ung thư phổi, bệnh tim mạch, nhiễm trùng đường hô hấp... Nguy cơ mắc bệnh động mạch vành ở những người hít khói thuốc thụ động cao hơn 25–30% so với người bình thường. Trẻ em hít phải khói thuốc có nguy cơ viêm đường hô hấp, viêm tai giữa, làm nặng hơn các triệu chứng hen và là một trong những nguyên nhân dẫn đến đột tử ở trẻ sơ sinh. Phụ nữ mang thai tiếp xúc với khói thuốc thụ động dễ bị sảy thai, thai chậm phát triển hoặc sinh non. Theo Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO), mỗi năm có khoảng 200.000 ca tử vong trên toàn cầu do tiếp xúc thụ động với khói thuốc tại nơi làm việc.

Bác sĩ Hồ Thanh Đảm, Trưởng khoa Truyền thông – Giáo dục sức khỏe, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật cho biết: xây dựng môi trường không khói thuốc tại nơi làm việc mang lại nhiều lợi ích thiết thực. Trước hết, nó giúp giảm nguy cơ bệnh tật và tử vong do khói thuốc, từ đó giảm chi phí y tế cho cá nhân và người sử dụng lao động, đồng thời bảo vệ quyền được sống và làm việc trong môi trường trong lành của người không hút thuốc.

Không chỉ vậy, môi trường làm việc không khói thuốc còn giúp hạn chế nguy cơ cháy nổ do tàn thuốc, tiết kiệm chi phí dọn dẹp, tăng tính văn minh, lịch sự nơi công sở. Đây cũng là động lực để người hút thuốc có thêm quyết tâm cai nghiện, hướng đến lối sống lành mạnh. Khi từ bỏ thuốc lá, người lao động có thể sử dụng khoản chi tiêu đó cho thực phẩm, giáo dục, chăm sóc sức khỏe và nâng cao đời sống tinh thần.

Thời gian qua, ngành Y tế địa phương đã tích cực triển khai các hoạt động tuyên truyền, tập huấn và hướng dẫn xây dựng môi trường không khói thuốc tại các cơ quan hành chính, cơ sở y tế, trường học… Từ đầu năm đến nay, đã có 9 lớp tập huấn được tổ chức với 360 cán bộ tham gia. Công tác kiểm tra, giám sát cũng được thực hiện thường xuyên nhằm nâng cao ý thức và hiệu quả thực thi quy định tại các đơn vị.

Xây dựng môi trường làm việc không khói thuốc không chỉ là một giải pháp về y tế, mà còn là hành động thiết thực vì sức khỏe lâu dài của người lao động và toàn xã hội.